Teoria motywacji to dziedzina psychologii, która bada, jakie czynniki powodują, że ludzie dążą do osiągnięcia określonych celów. Istnieje wiele różnych teorii motywacji, ale wszystkie one wspólnie wyjaśniają, że motywacja jest rezultatem interakcji między potrzebami, wartościami, celami i bodźcami zewnętrznymi.
Jednym z najważniejszych podejść jest teoria potrzeb Maslowa, która stwierdza, że ludzie są motywowani przez pięć podstawowych potrzeb: fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności i akceptacji, szacunku dla siebie i realizacji.
Inne ważne teorie to teoria motywacji Alderfera, teoria nagród i kar, teoria stymulu i odpowiedzi oraz teoria self-determination.
Ogólnie rzecz biorąc, teorie motywacji pomagają nam zrozumieć, jakie czynniki kierują naszymi działaniami i jak możemy wzmocnić naszą motywację, aby osiągać nasze cele.
Różne teorie, podejścia i poszczególne modele motywowania pracowników w swoisty dla siebie sposób rozpatrują kwestie potrzeb, bodźców i motywów ludzkiej działalności. Nowoczesne podejście do kwestii motywowania pracowników wiąże się nierozerwalnie z postrzeganiem natury ludzkiej w jej ekonomicznym, psychologicznym i etycznym wymiarze. Człowiek kieruje się wieloma pobudkami, jest elastyczny i podatny na zmiany.
Skłania to kierownictwo do zindywidualizowanego postrzegania podwładnego przez pryzmat jego potrzeb i wartości. Zaspokajanie potrzeb i oczekiwań pracownika powoduje kreowanie pożądanych postaw i zachowań a to z kolei procentuje zwiększeniem skuteczności i efektywności jego pracy.
Jednocześnie należy pamiętać o zintegrowaniu celów indywidualnych z celami przedsiębiorstwa. Dlatego też schemat zarządzania przez motywowanie powinien być uzależniony od potrzeb i oczekiwań pracowników, stopnia ich dojrzałości, sytuacji ekonomicznej i organizacyjnej firmy oraz jej strategicznych celów.[1]
[1] M. Morawski: “Zarządzanie przez motywowanie” [w:] “Zarządzanie przedsiębiorstwem przyszłości. Koncepcje, modele, metody.”, pod red. K. Perechudy, Agencja Wydawnicza PLACET, Warszawa 2000, s. 146-148
Literatura pomocnicza
- Armstrong Michael, Zarządzanie zasobami ludzkimi Wydanie IV, Oficyna a Wolters Kluwer business, Kraków 2007
- Bartkowiak G.: „Psychologia Zarządzania”, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu 1994
- Fabiańska K., Rokita J., Planowanie rozwoju przedsiębiorstwa, PWE.
- Gick A., Tarczyńska M.: Motywowanie pracowników, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999
- Griffin R.W. Podstawy zarządzania organizacjami , Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001
- Gruszczyńska-Malec G., Wartościowanie pracy. Teoria i praktyka, 2001
- Kopertyńska W.M. Motywowanie jako istotny element funkcjonowania ośrodków odpowiedzialności, Prace naukowe AE nr 956, Wrocław 2002
- Kotler P.: Marketing. Analiza. Planowanie, wdrażanie i kontrola. Wydawnictwo Felberg SJA, Warszawa 1999
- Podstawy nauki o przedsiębiorstwie pod red. Jana Lichtarskiego, Wyd. AE we Wrocławiu, 2005
- Listwan T.: Zarządzanie kadrami – podstawy teoretyczne i ćwiczenia, AE Wrocław 1999
- Łobocki M.: Metody badań pedagogicznych, Warszawa 1978
- Metody sprawnego zarządzania. Planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrola. Jak zarządzać w praktyce, pod red. H. Bienioka, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 1997
- Morawski M.: „Zarządzanie przez motywowanie” [w:] „Zarządzanie przedsiębiorstwem przyszłości. Koncepcje, modele, metody”, pod red. K. Perechudy, Agencja Wydawnicza PLACET, Warszawa 2000,
- Nęcki Z.: Negocjacje w biznesie, Kraków 1994
- Organizacja i zarządzanie Podstawy wiedzy menedżerskiej red. M. Przybyła, Wydawnictwo AE, Wrocław 2001
- Pawlak W. R.: Materiały szkoleniowe TQM; Rogoźnik 1995
- Penc J.: Motywowanie w zarządzaniu, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu Kraków 1998 str. 205-208
- Przedsiębiorstwo przyszłości, red. W.Grudzewski, I.K. Hejduk, Difin, Warszawa 2000
- Steinmann H., Schreyogg G., Zarządzanie, Podstawy kierowania przedsiębiorstwem. Koncepcje, funkcje, przykłady. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2001
- Stoner James A.F., Freeman R., Gilbert Daniel R., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2001
- Wyrzykowski K.: Marketing. Wyższa Szkoła Zarządzania- The Polish Open University. Wydawnictwo PRET S.A., Warszawa 1997
- Zasoby ludzkie w firmie. Organizacja, kierowanie, ekonomika, red. Sajkiewicz, Poltext, Warszawa 1999