podrozdział pracy magisterskiej
Komunikacja to porozumiewanie się, które polega na werbalnym lub bezsłownym przekazywaniu informacji. Kształtuje ona relacje między ludźmi. Brak umiejętności komunikacyjnych może prowadzić do izolacji, rozczarowania lub samotności danej osoby. Komunikacja odbywa się pomiędzy nadawcą, czyli źródłem wiadomości – osobą, która ma informacje i cel przekazania ich innej osobie – a odbiorcą, czyli osobą otrzymującą wiadomość.
Jest to proces, w którym ludzie starają się dzielić znaczeniami za pomocą symbolicznych komunikatów (wiadomości). Jeśli komunikat nie dociera do odbiorcy, czyli jest dla niego niezrozumiały, można uznać, że komunikacja nie miała miejsca. Poprawność komunikacji i jej skuteczność jest głównym problemem współczesnego człowieka. Istnieje wiele kryteriów wyróżniania aktów komunikacyjnych, tak jak istnieje wiele możliwych wariantów relacji międzyludzkich.
Jeżeli za podstawę kwalifikacji przyjmiemy rodzaj użytych środków komunikacji, to wyłania się trzyelementowa typologia. Komunikacja może być zatem werbalna, niewerbalna i wokalna.(Taraszkiewicz, 2000)
Te trzy sposoby nadawania komunikatów często się łączy, ale w każdym z nich można przekazać inne informacje. Zachowania werbalne to wszystkie zachowania językowe. Mają one podstawowe znaczenie w sytuacjach publicznych dotyczących społeczeństwa lub w sytuacjach indywidualnych dotyczących jednostki.
W końcu jedną z najważniejszych funkcji języka jest gromadzenie wiedzy, informacji i ich przekazywanie. Zachowania werbalne nie zawsze jednak odgrywają główną rolę w komunikacji, ponieważ porozumiewanie się z innymi nie jest tylko aktem dźwiękowym.
Jest to skomplikowana układanka składająca się z wielu różnych elementów, z których większość nie wiąże się ze słuchem. Więcej słyszymy za pomocą oczu, wrażeń zmysłowych, pamięci, potrzeb, oczekiwań i stanu, w którym aktualnie się znajdujemy. Dlatego przekaz interpersonalny jest wzbogacany i uzupełniany również niewerbalnie. Kanał niewerbalny to wszystkie zachowania zwane mową ciała. Obejmują one mimikę twarzy, gesty, pozycję ciała, wymianę spojrzeń.
Najważniejsze funkcje zachowań niewerbalnych to: ilustrowanie wypowiedzi odpowiednimi gestami, wyrażanie aktualnego stanu emocjonalnego sytuacji i regulowanie procesu komunikacji. Kod komunikacji niewerbalnej nie jest tak precyzyjnie zorganizowany jak kod werbalny. Niemniej jednak, według wielu badaczy, około 65% danych jest przekazywanych niewerbalnie, a tylko 35% werbalnie.
Dane niezbędne do pełnej interpretacji komunikatów są przenoszone przez media wokalne. Kanał wokalny obejmuje dwa rodzaje sygnałów – intonację, barwę i wysokość głosu, rytm i tempo mówienia oraz wszystkie dźwięki paralingwistyczne: szlochy, śmiech, gwizdy, westchnienia, szmery. (Nęcki, 1999)
Umiejętność komunikowania się jest rzeczą ważną i trudną zarazem. Warto dążyć do mistrzostwa w komunikacji, bo przynosi ona wiele dobrego w naszym pełnym napięć świecie.
Nagrodą w procesie komunikacji jest poczucie bycia dobrze zrozumianym. Jest to bardzo ważny aspekt w psychologii człowieka, uzasadniający nasze istnienie. Każda istota ludzka pragnie zrozumienia. Zrozumienie to poczucie komfortu, to bliskość, bezpieczeństwo i poczucie wspólnoty.
Taraszkiewicz M., Komunikacja międzyludzka, Metodyka i życie, nr 6, 2000
Nęcki Z., Negocjacje w biznesie, P S B , Kraków 1991.
Nęcki Z., Komunikowanie się i rozmowa, Charaktery, nr 2, 1997.